Pierwsze obchody miały miejsce w 2010 roku.Według preambuły ustawy, Dzień został ustanowiony w hołdzie bohaterom Powstania Warszawskiego – tym, którzy w obronie bytu państwowego, z bronią w ręku walczyli o wyzwolenie stolicy, dążyli do odtworzenia instytucji niepodległego Państwa Polskiego, sprzeciwili się okupacji niemieckiej i widmu sowieckiej niewoli zagrażającej następnym pokoleniom Polaków. Uzasadnienie dołączone do projektu ustawy dodawało ponadto, że uhonorowaniem dnia wybuchu powstania wolna Polska może spłacić swój dług wdzięczności.